Λεωνιδας

ΛΕΩΝΙΔΑΣ και οι 300 Ανάμεσα στις παρυφές της Οίτης και τις ακτές του Μαλιακού, βρίσκεται ο στενωπός του Καλλιδρομίου όρους, που εκτείνεται από την Θεσσαλία ως την Λοκρίδα. Εκεί υπάρχει μία στενή λωρίδα γης, τα στενά, από όπου εκρέουν θερμές πηγές θειούχων υδάτων σε πετρώδες έδαφος, εξ ου και το όνομα Θερμοπύλες: Ετυμολογικά, η ονομασία σημαίνει Θερμές Πύλες, πέρασμα όμοιο με πύλη. [4] .
Κοντά βρισκόταν και το αρχαίο Αμφικτυονικό Ιερό της Δήμητρας, το οποίο οι Έλληνες είχαν χρέος να προασπίσουν έναντι των επιδρομέων [5] .

Ο ΞΕΡΞΗΣ οργάνωσε την εκστρατεία στην Ελλάδα με αναρίθμητο στρατό, πεζικό, ιππικό, δούλους, χίλια πλοία, άραβες σε καμήλες, Αφρικανούς με δέρματα από λιοντάρια, ιππείς με τόξα και πελέκεις. Όταν έφτασε στον Ελλήσποντο για να τιμωρήσει την θάλασσα για την τρικυμία, διέταξε να την μαστιγώσουν 300 φορές και να ρίξουν ένα ζεύγος χειροπέδες στα νερά [6] .
Ο Ηρόδοτος διηγείται ότι ο Δημάρατος, εξόριστος Βασιλιάς της Σπάρτης και σύμβουλος του Πέρση Βασιλιά, είπε στον Ξέρξη πως
«Οι Έλληνες είναι λαός φτωχός και προικισμένος με μεγάλες αρετές. Οι άντρες αυτοί ετοιμάζονται να πολεμήσουν και έχουν την συνήθεια πριν τη μάχη, στολίζονται και φορούν στεφάνι στα μαλλιά. Να γνωρίζεις πως αν καθυποτάξεις και τους Σπαρτιάτες, κανένα άλλο έθνος δεν θα τολμήσει να σου αντισταθεί. Πολεμάς με Ένδοξο λαό και γενναιότατους άντρες» [7].
Ο Ξέρξης θεώρησε την νίκη των Περσών βέβαιη. Πίστεψε πως ενώ οι ηγέτες αρχικά θα προβάλλουν αντίσταση για χάριν γοήτρου, στην μάχη οι Έλληνες θα λιγοψυχήσουν αντιμετωπίζοντας τις μυριάδες των Περσών. Μα των περίμενε μία δυσάρεστη έκπληξη, σαν είδε τον θρίαμβο των Ελλήνων, ΟΤΑΝ ΕΙΝΑΙ ΜΟΝΙΑΣΜΕΝΟΙ.

Προαγγελία Πολέμου
Ο αγγελιαφόρος των Περσών είδε τους Έλληνες να ετοιμάζουν γυμναστικές επιδείξεις, και με εντυπωσιακή ψυχραιμία να βγαίνουν άφοβα από τα τείχη. Τελετουργικά χτενίζανε τα μαλλιά τους, καλλωπίζονταν, καθαρίζονταν, σε μία ηρωϊκή γιορτή.
Ο Λεωνίδας απαντά «Μολών Λαβέ» στην πρόταση του Ξέρξη να παραδώσει τα όπλα (γη και ύδωρ). Με Μολών Λαβέ απάντησαν στον εχθρό αρκετοί μεταγενέστεροι πολιτικοί. Σήμερα είναι το έμβλημα του 1ου Ελληνικού Σώματος Στρατού.
Εκτός από την αναμφισβήτητη γενναιότητα του Λεωνίδα, υπάρχουν δύο σημαντικοί παράγοντες που επηρέασαν την εξέλιξη των γεγονότων:

1. Ο χρησμός του Δελφικού Μαντείου προείδε ότι «Η Σπάρτη θα μπορούσε να σωθεί μόνον μετά τον θάνατο του βασιλιά της, απόγονο του Ηρακλή».
2. Οι Έφοροι δεν υποστήριξαν τον Λεωνίδα με επαρκή στρατό, αφ’ ενός εξαιτίας των Καρνείων Εορτασμών (Εορτή προς τιμή του Καρνείου Απόλλωνα, διάρκειας 9 ημερών, κατά την οποία απαγορευότανε οι πολεμικές επιχειρήσεις), και αφ’ ετέρου για να ενισχύσουνε τις Ελληνικές δυνάμεις στον Ισθμό της Κορίνθου.

Στις Θερμοπύλες οι Πέρσες υπολόγιζαν πως η παραδειγματική τιμωρία των Ελλήνων ήτανε ζήτημα ελάχιστων ωρών.
Οι Σπαρτιάτες έστειλαν τον Λεωνίδα με 300 επίλεκτους άνδρες στις Θερμοπύλες. Σύμφωνα με τις πολεμικές συνήθειες τους, επέλεξαν να στείλουν άνδρες με μεγάλους γιους ώστε να αφήσουν ώριμο άρρενα συνεχιστή της γενιάς, σε περίπτωση θανάτου τους.
Ο Ορχομενός προσέφερε 120 άνδρες, η Κόρινθος 400, η Φιλιούντα 200 οπλίτες, οι Μυκήνες 80, και οι Θεσπιείς 700 γενναίους άνδρες.
Σε δύο μερόνυχτα τα πολυπληθή Περσικά Στρατεύματα είχανε αποδεκατιστεί από μικρές ομάδες Ελλήνων οι οποίοι μάχονται … εναλλάξ, φανερά υποτιμώντας τις Περσικές δυνάμεις ! Τις δύο πρώτες μέρες 20,000 Περσών στρατιωτών σκοτώθηκαν, ανάμεσα τους δύο αδερφοί του Ξέρξη, ενώ οι «Αθάνατοι» πολεμιστές του Ξέρξη οπισθοχώρησαν.
Την Τρίτη μέρα συνεχίστηκε ο αφανισμός των πλέον επίλεκτων μαχητών του Ξέρξη. Οι Πέρσες κατανοούν ότι μόνον αν περικυκλώσουνε τους Έλληνες, αν γνώριζαν την περιοχή καλά, θα τους κατατροπώνανε [8] .

Χώρα που γεννάς τους Ήρωες, γεννάς και Εφιάλτες

Ο Εφιάλτης ήταν ένας φιλόδοξος κάτοικος γειτονικού χωριού, ο οποίος δελεάστηκε από τα πλούτη και τις τιμές που του έταξε Ο Ξέρξης. Έτσι οδήγησε τον Πέρση Στρατηγό Υδάρνη με τους στρατιώτες του στην χαράδρα του Ασωπού, όπου συναντούν τους 1000 Φωκαείς, και τους ξυπνούν!!!
Οι Φωκαείς αντιλαμβάνονται πως οι Πέρσες δεν τους καταδιώκουν, κι επαναπαύονται στην Ανδρεία των τριακοσίων ! Πράγματι, οι Πέρσες στοχεύουν στον αφανισμό των τριακοσίων, για να σπάσουν τον πυρήνα τη Ελληνικής Αντίστασης. Αν οι Φωκαείς είχανε κρατήσει άμυνα, η ροή της ιστορίας θα είχε εξελιχθεί διαφορετικά.
Η Μάχη των Θερμοπυλών:
Όταν η αγάπη γιά την πατρίδα υπερβαίνει το καθήκον
Το 480 π.Χ., ηγούμενος 7,000 ανδρών, μεταξύ των οποίων 300 επίλεκτων Σπαρτιατών, οχυρώθηκε στα στενά των Θερμοπυλών για να ανακόψει το πέρασμα των στρατευμάτων του Ξέρξη.
Οι Σπαρτιάτες πολεμιστές φέρανε δόρυ στο δεξί χέρι. Στο αριστερό πλευρό φέρανε ξίφος ή μαχαίρι, που κρεμότανε από τον δεξιό ώμο με λουρί. Φορούσανε περικεφαλαία, μεταλλικό θώρακα και κνημίδες. Με το αριστερό χέρι φέρανε ασπίδα, που προφύλασσε μηρούς και κορμό.

Μετά από διήμερη αντίσταση και προδοσία του Εφιάλτη, ο Λεωνίδας αντιλήφθηκε τους Πέρσες ενώ κατέβαιναν από το όρος της Οίτης, κι έστειλε δια θαλάσσης το κύριο σώμα του Στρατού με τους 300 Σπαρτιάτες και 700 Θεσπιείς.
Οι Πέρσες ήτανε προ των πυλών, και οι Έλληνες Αρχηγοί είχανε συζητήσεις και διενέξεις. Αρκετοί Αρχηγοί αποσύρθηκαν, με τα στρατεύματα τους. Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, ο Λεωνίδας έδωσε εντολή να αποσυρθούν οι σύμμαχοι Έλληνες στρατιώτες καθώς τους θεώρησε απρόθυμους και λιγόψυχους ώστε να αντιμετωπίσουν τον ισχυρό εχθρό.
Οι Θεσπιείς με Αρχηγό τον Δημόφιλο παρέμειναν στο πλευρό του Λεωνίδα με δική τους θέληση, δηλώνοντας πως αρνούνται να εγκαταλείψουν τον Λεωνίδα και τους 300. Τόσο όμορφα μας εξιστορεί ο Ηρόδοτος «Έτσι οι Θεσπιείς έζησαν με τους Σπαρτιάτες, και πέθαναν μαζί τους».
Οι ήρωες παρέμειναν να προασπίσουν των Ελλήνων τα Ιερά. Μία χούφτα άνθρωποι αποφάσισαν να αναμετρηθούν με τον Γιγάντιο Περσικό στρατό, με την επίγνωση πως οι άρχοντες της πόλης αλλά και οι άλλοι Έλληνες τους εγκατέλειψαν, εγκαταλείποντας έτσι κάθε Ελπίδα για Ελευθερία κι Αξιοπρέπεια.

«Αρχή άνδρα δείκνυσι»
«Η εξουσία φανερώνει τον άνδρα»

(Πιττακός ο Μυτιληναίος)

Προσφέρει ο Ξέρξης στον Λεωνίδα την κυριαρχία όλης της Ελλάδος. Και η απάντηση του Λεωνίδα :

«- Πες στον κύριο σου ότι προτιμώ να πεθάνω για την πατρίδα μου, παρά να την υποδουλώσω!»

Το πρωί της μεγάλης μέρας, οι πολεμιστές γυάλισαν το δόρυ και τις ασπίδες τους, ακόνισαν τα ξίφη τους και κάνανε λουτρό. Χτένισαν κι αρωμάτισαν τα μακριά μαλλιά τους και κάθισαν σε δείπνο. Η πρόποση του Λεωνίδα λιτή: «Συμπατριώτες, ας προγευματίσουμε λιτά, αφού το βράδυ θα φάμε πλουσιοπάροχα στα Βασίλεια του Πλούτωνα» [9].
Την επόμενη μέρα ο Ξέρξης και η φρουρά του με φρίκη είδε τις εκατοντάδες πτωμάτων Περσών στρατιωτών.
Ειδεχθές το θέαμα, κι αν ο Περσικός στρατός το έβλεπε, θα τρεπότανε σε φυγή. Οι μηχανικοί του Ξέρξη ανοίγουν τεράστια τάφρο και ρίχνουνε μέσα τα πτώματα των Περσών, σκεπάζοντας την καλά με χώμα. Αφήνουν διάσπαρτα μόνο πτώματα Ελλήνων, για να προκαλέσουν συγκίνηση και ταραχή στους συμπατριώτες τους. Στο μέσον υψώνουνε έναν πάσαλο, προορισμένο για να κρεμαστεί το αποκεφαλισμένο σώμα του Λεωνίδα.

Υπέρτατο πρότυπο στρατιωτικής εντολής.
Όλοι μαζί βρισκόμενοι αντιμέτωποι με τα πολυάριθμα στρατεύματα του Ξέρξη, δεν δέχτηκαν να αποχωρίσουν όπως άλλα Ελληνικά φύλλα, ώστε να δώσουν το σωστό παράδειγμα στις νέες γενιές των Ελλήνων.
Μετά από γενναίο αγώνα, τον Αύγουστο του 480 π.Χ. ο Λεωνίδας έπεσε ηρωϊκά με τους συμπολεμιστές του στο πεδίο της μάχης, στην δίοδο του στενωπού των Θερμοπυλών. Ο ολιγάριθμος Ελληνικός στρατός περικυκλώθηκε και εξολοθρεύτηκε ολοσχερώς, πλην των Θηβαίων, οι οποίοι παραδόθηκαν. Ο Λεωνίδας έπεσε ηρωϊκά, και οι Σπαρτιάτες περικύκλωσαν προστατευτικά το σώμα του, μέχρι τον θάνατο και του τελευταίου.
Μόνον δύο Σπαρτιάτες σώθηκαν: Ο Λεωνίδας έστειλε δύο τραυματίες πολέμου, τον Αριστόδημο [10] και τον Εύρυτο στην Σπάρτη, για να ιστορήσουν με κάθε λεπτομέρεια την εξέλιξη της αναμέτρησης. Χάριν σ’ αυτούς γνωρίζουμε για την μάχη ως το τέλος.
Ένας τρίτος Σπαρτιάτης, ο Παντίτης στάλθηκε από τον Λεωνίδα στην Θεσσαλία για να ζητήσει ενισχύσεις, μα επέστρεψε στις Θερμοπύλες μετά το πέρας της μάχης. Λίγο αργότερα κρεμάστηκε από τύψεις και ντροπή, θεωρώντας την φυγή του άνανδρη.
Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, ο Ξέρξης έδωσε την ασυνήθιστα σκληρή εντολή για τους Πέρσες να αποκεφαλιστεί το άψυχο κορμί του Λεωνίδα και το σώμα του να σταυρωθεί, χάριν εντυπωσιασμού. Λίγα χρόνια αργότερα, ο Ξέρξης μετανοώντας για την πράξη του, διέταξε να επιστραφεί το πτώμα του Λεωνίδα στην Σπάρτη, όπου κηδεύτηκε με λαμπρές τιμές, σε μία άκρως συγκινητική τελετή. Ο τάφος του Λεωνίδα σώζεται μέχρι σήμερα στο Βόρει
ημείο της σύγχρονης Πόλης της Σπάρτης.

Share