Ιπποκρατης

ΙΠΠΟΚΡΑΤΗΣ

Ιπποκράτης - Πατέρας της Ιατρικής

Ο Ιπποκράτης γεννήθηκε περίπου το 460 Π.Χ. Στην Κω. Έγινε γνωστός ως ιδρυτής της ιατρικής και θεωρήθηκε ως μέγιστος παθολόγος της εποχής του. Βάσισε την ιατρική πρακτική του στις παρατηρήσεις και στη μελέτη του ανθρώπινου σώματος. Είχε την πεποίθηση ότι η ασθένεια είχε μια φυσική και λογική εξήγηση και απέρριψε τις απόψεις της εποχής του ότι η εξεταζόμενη ασθένεια προκαλούταν από δεισιδαιμονίες και από την κατοχή των κακών πνευμάτων και τη δυσμένεια των Θεών.
Ο Ιπποκράτης πίστευε ότι το σώμα πρέπει να αντιμετωπιστεί συνολικά και όχι σαν μια σειρά μεμονωμένων μελών. Ήταν ο πρώτος παθολόγος που περιέγραψε ακριβώς τα συμπτώματα της πνευμονίας, καθώς επίσης και της επιληψίας στα παιδιά. Πίστευε στη φυσική θεραπευτική αγωγή της ανάπαυσης , της καλής διατροφής, του καθαρού αέρα και της καθαριότητας. Σημείωσε ότι υπήρξαν μεμονωμένες διαφορές στη σοβαρότητα των συμπτωμάτων ασθενειών και ότι μερικά άτομα ήταν ικανότερα να αντιμετωπίσουν την ασθένεια τους από άλλα. Ήταν επίσης ο πρώτος παθολόγος που πίστεψε ότι οι σκέψεις, οι ιδέες, και τα συναισθήματα προέρχονται από τον εγκέφαλο και όχι από την καρδιά όπως άλλοι της τότε εποχής.
Ο Ιπποκράτης ταξίδεψε σε όλη την Ελλάδα ασκώντας την ιατρική του. Ίδρυσε ένα ιατρικό σχολείο στο νησί της Κω και άρχισε να διδάσκει και να μεταδίδει τις ιδέες του. Ανέπτυξε σύντομα έναν όρκο της ιατρικής ηθικής που παίρνουν ακόμα και σήμερα οι σύγχρονοι ιατροί μόλις αρχίζουν την πρακτική τους. Ο Ιπποκράτης πέθανε το 377 Π.Χ.. και είναι σήμερα γνωστός ως "πατέρας της ιατρικής". Η ορθολογική ιατρική – που έθεσε τις βάσεις της επιστημονικής ιατρικής – θεμελιώθηκε από τον Ιπποκράτη τον Κώο (460-370 π.Χ.) κατά την περίοδο του Χρυσού Αιώνα.
Η γενεαλογία του Ιπποκράτη έχει συνδεθεί με την ελληνική μυθολογία. Αναφέρεται ότι ήταν 20ος απόγονος της γενιάς του ημίθεου Ασκληπιού (γιου του Απόλλωνα) που αργότερα θεοποιήθηκε ως Θεός και προστάτης της ιατρικής τέχνης. Οπωσδήποτε όμως, είναι βέβαιο ότι πρώτος δάσκαλός του υπήρξε ο πατέρας του, ιατρός Ηρακλείδης και ότι ανάμεσα στους εκπαιδευτές του συγκαταλέγονται ο Ηρόδικος ο Σηλυμβριανός, περίδοξος γυμναστής και διαιτολόγος και ο διάσημος ρήτορας Γοργίας ο Λεοντίνος. Η βιογραφία ωστόσο, του πολυταξιδεμένου Ιπποκράτη, που κατά τον Σουίδα πέθανε σε βαθιά γεράματα σε ηλικία 94 ετών, κοντά στη Λάρισα, έχει μερικά κενά και αμφιλεγόμενα σημεία στα οποία προσπαθούν να δώσουν έμφαση, μερικοί πολέμιοι του Ιπποκρατικού πνεύματος, με σκοπό να αμφισβητήσουν την εγκυρότητα και να διεκδικήσουν την πατρότητά του.
Επιφανέστερος απ` όλους τους Ασκληπιάδες του καιρού του, ήταν ο πρώτος που ταξινόμησε με σύστημα τα δεδομένα της ιατρικής και καθιέρωσε τη μεθοδική αντιμετώπιση των διαφόρων νοσημάτων.
Ο Ιπποκράτης εκφράζει την άποψη ότι το άτομο νοσεί όταν αφήνει τον οργανισμό του να εξασθενεί.
Ισχυρός υγιείς οργανισμός προλαβαίνει τις ασθένειες και δεν υπόκειται την φθορά τους.
Ασχολείται με το να ισχυροποιήσει τον οργανισμό με φυσικό τρόπο και δεν τρέχει πίσω από τα προβλήματα που ο εξασθενημένος οργανισμός αρχίζει να παρουσιάζει το ένα μετά το άλλο, βοηθώντας έτσι τον οργανισμό να επανέλθει στην φυσιολογική υγιή του κατάσταση.
(ως γνωστό, είναι σημαντικό να προλαβαίνουμε τις ασθένειες γιατί αυτές επιταχύνουν την διαδικασία της γήρανσης).
Αποσκοπεί έτσι, το άτομο να μην νοσεί, ώστε να επεκτείνει το όριο και την ποιότητα της ζωής του με φυσικό τρόπο, μεταφέροντας γενετικά στις επόμενες γενιές του υγεία και μακροζωία.
Συγκέντρωση Βιβλίων του Ιπποκράτη
Τα βιβλία που απαρτίζουν την Ιπποκρατική Συλλογή ανάγονται μεταξύ του 450 π.χ. Ανάγοντας κατά συνέπεια στην χρονική περίοδο που έζησε ο Ιπποκράτης «460-370», λίγο πριν και λίγο μετά απ’ αυτόν. Αποδίδονται στην πλειοψηφία τους στον Ιπποκράτη και τους μαθητές του, ενώ μερικά θεωρείται ότι προέρχονται από την παλαιότερη ακμάσασα σχολή της Κνίδου στην έναντι της Κω μικρασιατική ακτή. Τα χειρόγραφα αυτά κυκλοφορούσαν στην αρχή με τη μορφή φυλλαδίων ανάμεσα στους λογίου της εποχής και μεταξύ αυτών που ασκούσαν την ιατρική. Ανάμεσα στα κείμενα που συνιστούν ενότητες καθορισμένου περιεχομένου περιλαμβάνονται και γραπτές σημειώσεις, οι οποίες διατηρήθηκαν και έφθασαν μέχρι την εποχή μας. Όλα αυτά τα χειρόγραφα κυκλοφορούσαν χωρίς τίτλους όπως άλλωστε και όλα τα αρχαία ελληνικά κείμενα. Τα χειρόγραφα αυτά μεταφέρθηκαν αργότερα κατά την κλασική εποχή και τοποθετήθηκαν στη γνωστή Αλεξανδρινή Βιβλιοθήκη. Επειδή όμως τα βιβλία αυτά δεν έφεραν τίτλους, προκειμένου να ταξινομηθούν στη βιβλιοθήκη, τους εδίδετο ένα όνομα το οποίο εν συνεχεία μετά τη μελέτη και το σχολιασμό από ειδικού μπορούσε να αλλάξει. Κατά τη ρωμαϊκή εποχή τα ιπποκρατικά κείμενα μελετώνται από επιφανείς πνευματικούς ανθρώπους της εποχής όπως ο Κέλτος γνωστός ως «Λατίνος Ιπποκράτης», ο Γάιος Πλίνιος κ.α. Στα χρόνια του Βυζαντίου, η έξαρση του μοναχισμού και η ίδρυση μοναστηριών συνέβαλε στην συγκέντρωση πλείστων χειρογράφων της κλασικής περιόδου, επομένως και των ιπποκρατικών κειμένων.
Τα γνωστότερα ιπποκρατικά κείμενα είναι τα εξής: «Περί ιατρού», «Περί Ευσχημοσύνης», «Παραγγελίαι», «Περί Κρίσεως», «Περί κρισίμων», «επιστολαί», «Δόγμα», «Επισώμιος», «Πρεσσεκτικός».
Ο Ιπποκράτης δημιούργησε θεμελιώδη αξιώματα, τα οποία, έκτοτε και μέχρι σήμερα, αποτελούν τη στέρεη βάση της ιατρικής επιστήμης και συνέταξε τον όρκο των λειτουργών της, που ισχύει επίσης μέχρι και σήμερα.
Έγραψε 72 έργα, από τα οποία όμως μόνο ελάχιστα σώθηκαν. Ανάμεσα δε στα διασωθέντα είναι και τα εξής: Το `Περί αρχαίας ιατρικής`, το `Περί ανέμων, υδάτων και τόπων`, το `Περί διαίτης οξέων`, το `Περί επιδημιών` κ.α.
Υπήρξε σεμνός και αφιλάργυρος. Για τις επιτυχημένες θεραπείες του έγινε το αντικείμενο του θαυμασμού σε κάθε γενικά γωνιά της αρχαίας Ελλάδας. Πάνω απ` όλα όμως οι Αρχαίοι Έλληνες τον τιμούσαν ως το μεγάλο δάσκαλο της επιστήμης του Ασκληπιού.
Ήταν πολυγραφότατος, ηθικός, συνετός, δίκαιος και μετριόφρονας. Χάρη δε σε αυτόν η ιατρική απέβαλε τον προηγούμενο εμπειρικό και μυστικιστικό (παπαδοκρατικό) της χαρακτήρα.
Σαν βασικά ρητά του Ιπποκράτη μπορεί να θεωρηθούν τα εξής δύο: 1) `Πάν το πολύ τη φύσει πολέμιον`, δηλαδή: `Κάθε τι το υπερβολικό δεν το ανέχεται η φύση`. Και 2) `Ουδέν ώφελος εκ των απάντων αγαθών εστί, εάν το υγιαίνειν και μόνο απή`, δηλαδή: `Αν απουσιάζει η υγεία από τον άνθρωπο, δεν υπάρχει κάποιο όφελος γι` αυτόν απ` όλα γενικά τα άλλα αγαθά του`.

Share